Hoe gaan muggen aan de slag?

Het gebeurt altijd in de warme zomernachten, je ligt in bed, je hoort gezoem.  Ai! Je kijkt naar je arm en je ziet dat een mug je te pakken heeft, een muggenbeet, het word een jeukerige bult. Even later, voel je dat een andere mug je bijt. Wat zijn dit voor vervelende beestjes? Waarom bijten ze? Kan ik geïnfecteerd worden met ziektes? Wat kan ik doen om mijzelf te beschermen?

In dit artikel gaan we de mug nader bekijken. Hoe planten ze zich voort? Hoe bijten ze? Welke ziekten kunnen muggen dragen? Hoe kan je muggen bestrijden?

Afbeelding 1 – een mug

Een detailopname van de mug
Muggen zijn een expert in het vinden van een prooi, zoals wij mensen, om hun te bijten. Een mug heeft een reeks aan sensoren, deze sensoren zijn ontworpen om een prooi te volgen.

Je kunt deze sensoren onderscheiden in drie categorieën:

-          Chemische sensoren

Vanwege normale ademhaling geven zoogdieren en vogels koolstofdioxide en melkzuur af. Muggen kunnen dit detecteren met hun sensoren op een afstand van wel 36 meter!

Wist je dat…

Mensen die niet zo veel zweten, niet zo vaak gebeten worden door muggen? Bepaalde chemicaliën in je zweet kan door een mug gedetecteerd worden, waardoor je gemakkelijker gevonden word.

-          Visuele sensoren

Als je beweegt kan een mug dit zien, een mug komt op beweging af. De mug heeft namelijk een heel goede strategie: alles wat beweegt is ‘levend’ en zit daarom vol met bloed.

-          Warmtesensoren

Muggen detecteren hitte, zodra ze dichtbij genoeg zijn kunnen ze met hun warmtesensoren gemakkelijk warmbloedige zoogdieren en vogels vinden.

Een mug is dus bewapent met allerlei sensoren, hierdoor kan een mug je goed vinden en je bijten.

Eén van de weinige manieren om te voorkomen dat een mug je kan vinden is door haar sensoren te verwarren met bijvoorbeeld anti muggenspray DEET.

Lichaamsopbouw van de mug
Een volwassen mug bestaat, net als alle insecten, uit drie basislichaamsdelen:

-          Kop

Het kop bevat alle sensoren en het bijt apparatuur. Op de kop van de mug kan je vinden: twee ogen, antennes om chemicaliën te voelen en de monddelen die de palpus en de proboscis worden genoemd. De palus is een uitsteeksel op de kaak van de mug. De proboscis, kan je ook wel slurf of zuigsnuit noemen, het is een buisvormig, oprolbaar orgaan waarmee de mug bloed kan opzuigen.

Afbeelding 2 – foto van de kop van een mug

Wist je dat…

Alleen de vrouwelijke muggen hebben de proboscis, dus alleen de vrouwelijke muggen kunnen bijten.

-          Bovenlichaam

Dit segment is waar de twee vleugels en zes poten zich aan vastmaken. Het bevat de vliegspieren, het samengestelde hart, sommige zenuwcelganglia en ¬trachioles.

-          Onderlichaam

Dit segment bevat de spijsverterings- en excretie-organen.

Afbeelding 3 – schematische weergave van het lichaam van een mug

Het lichaam van een mug heeft dus: sensoren, een motor en een brandstof verwerkingssysteem, kortom een prachtig ontwerp!

In verband met het onderwerp van dit artikel staat hier een lijst met de meest gezochte zoektermen:

-          Allergische reactie muggenbeet

-          Muggen bulten

-          Allergie voor muggen

-          Anti muggen stekker

-          Muggen radar

-          Nut van muggen

-          Muggen gordijn

-          Muggen spray

-          Komen muggen op licht af

-          Anti muggen armband

-          Muggen weghouden

-          Planten tegen muggen

-          Wat te doen tegen muggen

-          Anti muggen spray

-          Anti muggen

-          Muggen bestrijden

Waarom prikken brandnetels?

De meesten van ons kennen de pijn en brandende gevoel door per ongeluk een brandnetel aan te raken. Vaak duurt deze pijn een paar uur. In dit artikel gaan we kijken naar de chemicaliën achter de steek van een brandnetel en of er hiervoor een kuur is.

Afbeelding 1 - brandnetel

Over de brandnetel

Net zoals een ui een zelfverdedigingsmechanisme heeft als je het snijdt, zo heeft ook de brandnetel een manier om zichzelf te verdedigen. De zelfverdedigingsmechanisme van de brandnetel bestaat uit allerlei kleine holle haartjes, trichomen genaamd, waarmee je geprikt kan worden als je het aanraakt.

Wist je dat…

De botanische naam van de brandnetel, ‘Urtica dioica’ komt van het Latijnse “ik brand”, dit verwijst naar de pijnlijke branderige gevoel van de brandnetel.

Afbeelding 2 – brandnetel van dichtbij

  

Werking

1.     Bij het aanraken van de brandnetel breken de fragile haartjes van de brandnetel.

2.     Deze fragile brandhaartjes werken als kleine naaldjes en prikken in je huid.

3.     Zodra de brandhaartjes in je huid geprikt zijn komt er een mix van verschillende chemische stoffen vrij uit de basis van het haar. Namelijk histamine, acetylcholine, serotine en mierenzuur.

4.     Deze chemische stoffen zorgen voor een uitslag, en een branderige, prikkende gevoel.

Wist je dat…

De uitslag van de brandnetel op je huid ook wel netelblaren worden genoemd?

Afbeelding 3 – uitslag na het aanraken van een brandnetel

Wist je dat…

Als je de brandnetelstengel gedwongen moet vastpakken je dit het beste met een licht opwaartse beweging kunt doen. Dit omdat de brandharen van de stengel iets naar boven wijzen.

Waarom krijg je tranen als je een ui snijdt?

Velen van ons zijn bekend met de brandende ogen en de tranen die over je wangen rollen bij het snijden van een ui. Het maakt het snijden van een ui er niet gemakkelijker op. Het lijkt allemaal iets eenvoudigs, maar er gebeuren veel chemische reacties in het snijden van een ui! In dit artikel gaan we kijken waarom je tranen krijgt als je een ui snijdt.

Over de ui

Voor planten en dieren draait alles om overleven en voortplanting. Uien zijn hierop geen uitzondering. Om te voorkomen dat hebzuchtige roofdieren de ui opeten, geven uien vluchtige chemicaliën vrij die ervoor zorgen dat onze ogen beginnen te tranen. In de cellen van uien zitten allerlei stoffen, waaronder het enzym alliinase en aminozuursulfoxiden.

Werking

1.     Wanneer je de ui begint te snijden, dan maak je de cellen van de ui kapot.

Als gevolg hiervan komt de enzym alliinase en aminozuursulfoxiden (zwavelhoudend component) vrij.

2.     De enzym alliinase breekt vervolgens de aminozuursulfoxiden af, waarbij sulfeenzuren ontstaan.

3.     Een andere enzym genaamd tranenzuurfactorsynthase reageert met de sulfeenzuren waardoor de gas syn-propaanthial-S-oxide ontstaat.

Afbeelding – Syn-propaanthial-S-oxide

4.     Deze gas beweegt door de lucht en komt in contact met de ogen.

5.     De zenuwuiteinden van het oog geven een signaal aan de hersenen dat er een irriterend middel ter plaatse is (prikkende en branderige gevoel).

6.     De hersenen geven een signaal naar de traanklieren welke tranen vrijmaken om het irriterende middel uit het oog te verwijderen.

Wist je dat…

Er een nieuwe ui ontwikkeld is waar je geen tranen van krijgt? Deze ui heet de ‘sunion’ en is een zoetere, knapperige en kleinere versie van de normale ui. Deze ui is ontstaan door een natuurlijke kruising, dit proces heeft maar liefst 30 jaar geduurd!

Trucjes tegen tranen

Er zijn allerlei trucjes om te voorkomen dat je tranen krijgt tijdens het snijden van een ui.

1.     Het aanzetten van de afzuigkap

2.     Het aansteken van een kaars

3.     Het dragen van een duikbril

4.     De ui 15 minuten in de vriezer leggen voordat je gaat snijden

5.     Snijden onder lopend water