Waarom doet een papiersnee zoveel pijn?

Het kan echt iedereen overkomen. Je wilt de bladzijde van een magazine omslaan, of papier uit de printer halen, en opeens voel je een stekende pijn in je vinger: een papier snee.

Het papier is op zichzelf erg onschuldig, maar een papiersnee is een erg vervelende wondje.

Waarom doet zoiets kleins zoveel pijn? Wat zou hiervoor een logische verklaring zijn?

OPBOUW

Een hoop is te verklaren vanuit wat we weten uit de menselijke anatomie.

Menselijke anatomie is een vakgebied waar men zich bezighoud met de structuur, functie en ontwikkeling van de cellen, weefsels en organen waaruit het menselijk lichaam is samengesteld.

Het menselijk lichaam heeft een zenuwstelsel die helemaal tot de uiteinde van je vingertoppen reiken. Aan het uiteinde van het zenuwstelsel zitten zenuwreceptoren, deze ontvangen prikkels uit de omgeving en sturen via het zenuwstelsel een signaal naar de hersenen. Hierdoor kan je snel in actie komen, bijvoorbeeld schikken van het aanraken van een hete pan.

Wij voelen met onze huid de omgeving, echter, de hoeveelheid zenuwreceptoren verschilt in het lichaam. Zo bevat een vinger veel pijnreceptoren, en word er bij een papiersnee een signaal afgegeven.

Afbeelding 1: Zenuwstelsel in een vinger en in de vingertop.

Wist je dat…

Je kunt testen hoeveel je met je huid kunt voelen?

Je kunt dit doen door:

Een paperclip te nemen en de beide uiteinden dezelfde richting op te buigen. Als je dit tegen de huid van je hand aandrukt kan je waarschijnlijk elke uiteinde afzonderlijk voelen. Maar het word lastiger om de uiteinden afzonderlijk waar te nemen als je het dichterbij elkaar zet. 

Dit is ook leuk om te testen hoe goed je kunt voelen met je arm, of met je been.

WERKING

Voor het blote oog lijkt papier heel onschuldig, maar als je de papierrand van dichtbij bekijkt dan lijkt het net op een kleine zaagrand. Wanneer een papierrand langs je vinger schuurt, dan zaagt het door je huid en laat het een ondiepe snee achter.

Afbeelding 2: Papier rand

Het papier snijd ondiep, maar diep genoeg om door de toplaag van je huid te gaan en de laag te bereiken met de zenuwrectoren. De toplaag bevat dode huidcellen waar zich geen zenuwreceptoren bevinden en waarmee we dus niets voelen.

Vaak is een papiersnee niet diep genoeg om een wond te krijgen dat zal bloeden. Wanneer de snee bloed, dan heeft dit als voordeel dat het bloed in de snee stolt en de zenuwreceptoren niet meer blootliggen.

De papiersnee doet zoveel pijn doordat de zenuwreceptoren bloot liggen en er voortdurend signalen worden gestuurd naar je hersenen.

Wist je dat…

Lipbalsem goed werkt om de pijnlijke irritatie van een papiersnee weg te halen?

Het sluit de snee zodat de zenuwreceptoren niet meer blootliggen.

Wist je dat…

Papier ook vaak chemicaliën bevat zoals bleekmiddel, hierdoor kan de snee gaan irriteren.

Wist je dat…

Papier is ook een poreus materiaal waar bacteriën zich verzamelen?

Er zijn een aantal situaties geweest waarin dit bijna dodelijk afliep. Zo had een Australische man een necrotiserende fasciitis infectie opgelopen wat het lichaamsweefsel vernietigd (bron).

Waarschijnlijk zal je nog een paar keer in je leven je vinger snijden aan papier, tenzij je alles digitaal gaat doen!

In verband met het onderwerp van dit artikel staat hier een lijst met de meest gezochte zoektermen:

Papiersnee

Lipbalsem papiersnee

Papiersnee zo pijnlijk

Papiersnee zo’n pijn

Papier

Pijn

Papiersnee zalf

Papiersnee mysterie

Papiersnee ontrafeld

Papiersnee dodelijk

Hoe gaan muggen aan de slag?

Het gebeurt altijd in de warme zomernachten, je ligt in bed, je hoort gezoem.  Ai! Je kijkt naar je arm en je ziet dat een mug je te pakken heeft, een muggenbeet, het word een jeukerige bult. Even later, voel je dat een andere mug je bijt. Wat zijn dit voor vervelende beestjes? Waarom bijten ze? Kan ik geïnfecteerd worden met ziektes? Wat kan ik doen om mijzelf te beschermen?

In dit artikel gaan we de mug nader bekijken. Hoe planten ze zich voort? Hoe bijten ze? Welke ziekten kunnen muggen dragen? Hoe kan je muggen bestrijden?

Afbeelding 1 – een mug

Een detailopname van de mug
Muggen zijn een expert in het vinden van een prooi, zoals wij mensen, om hun te bijten. Een mug heeft een reeks aan sensoren, deze sensoren zijn ontworpen om een prooi te volgen.

Je kunt deze sensoren onderscheiden in drie categorieën:

-          Chemische sensoren

Vanwege normale ademhaling geven zoogdieren en vogels koolstofdioxide en melkzuur af. Muggen kunnen dit detecteren met hun sensoren op een afstand van wel 36 meter!

Wist je dat…

Mensen die niet zo veel zweten, niet zo vaak gebeten worden door muggen? Bepaalde chemicaliën in je zweet kan door een mug gedetecteerd worden, waardoor je gemakkelijker gevonden word.

-          Visuele sensoren

Als je beweegt kan een mug dit zien, een mug komt op beweging af. De mug heeft namelijk een heel goede strategie: alles wat beweegt is ‘levend’ en zit daarom vol met bloed.

-          Warmtesensoren

Muggen detecteren hitte, zodra ze dichtbij genoeg zijn kunnen ze met hun warmtesensoren gemakkelijk warmbloedige zoogdieren en vogels vinden.

Een mug is dus bewapent met allerlei sensoren, hierdoor kan een mug je goed vinden en je bijten.

Eén van de weinige manieren om te voorkomen dat een mug je kan vinden is door haar sensoren te verwarren met bijvoorbeeld anti muggenspray DEET.

Lichaamsopbouw van de mug
Een volwassen mug bestaat, net als alle insecten, uit drie basislichaamsdelen:

-          Kop

Het kop bevat alle sensoren en het bijt apparatuur. Op de kop van de mug kan je vinden: twee ogen, antennes om chemicaliën te voelen en de monddelen die de palpus en de proboscis worden genoemd. De palus is een uitsteeksel op de kaak van de mug. De proboscis, kan je ook wel slurf of zuigsnuit noemen, het is een buisvormig, oprolbaar orgaan waarmee de mug bloed kan opzuigen.

Afbeelding 2 – foto van de kop van een mug

Wist je dat…

Alleen de vrouwelijke muggen hebben de proboscis, dus alleen de vrouwelijke muggen kunnen bijten.

-          Bovenlichaam

Dit segment is waar de twee vleugels en zes poten zich aan vastmaken. Het bevat de vliegspieren, het samengestelde hart, sommige zenuwcelganglia en ¬trachioles.

-          Onderlichaam

Dit segment bevat de spijsverterings- en excretie-organen.

Afbeelding 3 – schematische weergave van het lichaam van een mug

Het lichaam van een mug heeft dus: sensoren, een motor en een brandstof verwerkingssysteem, kortom een prachtig ontwerp!

In verband met het onderwerp van dit artikel staat hier een lijst met de meest gezochte zoektermen:

-          Allergische reactie muggenbeet

-          Muggen bulten

-          Allergie voor muggen

-          Anti muggen stekker

-          Muggen radar

-          Nut van muggen

-          Muggen gordijn

-          Muggen spray

-          Komen muggen op licht af

-          Anti muggen armband

-          Muggen weghouden

-          Planten tegen muggen

-          Wat te doen tegen muggen

-          Anti muggen spray

-          Anti muggen

-          Muggen bestrijden

Waarom prikken brandnetels?

De meesten van ons kennen de pijn en brandende gevoel door per ongeluk een brandnetel aan te raken. Vaak duurt deze pijn een paar uur. In dit artikel gaan we kijken naar de chemicaliën achter de steek van een brandnetel en of er hiervoor een kuur is.

Afbeelding 1 - brandnetel

Over de brandnetel

Net zoals een ui een zelfverdedigingsmechanisme heeft als je het snijdt, zo heeft ook de brandnetel een manier om zichzelf te verdedigen. De zelfverdedigingsmechanisme van de brandnetel bestaat uit allerlei kleine holle haartjes, trichomen genaamd, waarmee je geprikt kan worden als je het aanraakt.

Wist je dat…

De botanische naam van de brandnetel, ‘Urtica dioica’ komt van het Latijnse “ik brand”, dit verwijst naar de pijnlijke branderige gevoel van de brandnetel.

Afbeelding 2 – brandnetel van dichtbij

  

Werking

1.     Bij het aanraken van de brandnetel breken de fragile haartjes van de brandnetel.

2.     Deze fragile brandhaartjes werken als kleine naaldjes en prikken in je huid.

3.     Zodra de brandhaartjes in je huid geprikt zijn komt er een mix van verschillende chemische stoffen vrij uit de basis van het haar. Namelijk histamine, acetylcholine, serotine en mierenzuur.

4.     Deze chemische stoffen zorgen voor een uitslag, en een branderige, prikkende gevoel.

Wist je dat…

De uitslag van de brandnetel op je huid ook wel netelblaren worden genoemd?

Afbeelding 3 – uitslag na het aanraken van een brandnetel

Wist je dat…

Als je de brandnetelstengel gedwongen moet vastpakken je dit het beste met een licht opwaartse beweging kunt doen. Dit omdat de brandharen van de stengel iets naar boven wijzen.

Waarom krijg je tranen als je een ui snijdt?

Velen van ons zijn bekend met de brandende ogen en de tranen die over je wangen rollen bij het snijden van een ui. Het maakt het snijden van een ui er niet gemakkelijker op. Het lijkt allemaal iets eenvoudigs, maar er gebeuren veel chemische reacties in het snijden van een ui! In dit artikel gaan we kijken waarom je tranen krijgt als je een ui snijdt.

Over de ui

Voor planten en dieren draait alles om overleven en voortplanting. Uien zijn hierop geen uitzondering. Om te voorkomen dat hebzuchtige roofdieren de ui opeten, geven uien vluchtige chemicaliën vrij die ervoor zorgen dat onze ogen beginnen te tranen. In de cellen van uien zitten allerlei stoffen, waaronder het enzym alliinase en aminozuursulfoxiden.

Werking

1.     Wanneer je de ui begint te snijden, dan maak je de cellen van de ui kapot.

Als gevolg hiervan komt de enzym alliinase en aminozuursulfoxiden (zwavelhoudend component) vrij.

2.     De enzym alliinase breekt vervolgens de aminozuursulfoxiden af, waarbij sulfeenzuren ontstaan.

3.     Een andere enzym genaamd tranenzuurfactorsynthase reageert met de sulfeenzuren waardoor de gas syn-propaanthial-S-oxide ontstaat.

Afbeelding – Syn-propaanthial-S-oxide

4.     Deze gas beweegt door de lucht en komt in contact met de ogen.

5.     De zenuwuiteinden van het oog geven een signaal aan de hersenen dat er een irriterend middel ter plaatse is (prikkende en branderige gevoel).

6.     De hersenen geven een signaal naar de traanklieren welke tranen vrijmaken om het irriterende middel uit het oog te verwijderen.

Wist je dat…

Er een nieuwe ui ontwikkeld is waar je geen tranen van krijgt? Deze ui heet de ‘sunion’ en is een zoetere, knapperige en kleinere versie van de normale ui. Deze ui is ontstaan door een natuurlijke kruising, dit proces heeft maar liefst 30 jaar geduurd!

Trucjes tegen tranen

Er zijn allerlei trucjes om te voorkomen dat je tranen krijgt tijdens het snijden van een ui.

1.     Het aanzetten van de afzuigkap

2.     Het aansteken van een kaars

3.     Het dragen van een duikbril

4.     De ui 15 minuten in de vriezer leggen voordat je gaat snijden

5.     Snijden onder lopend water

Hoe werkt een fietspomp?

Als je fiets een zachte band heeft dan heb je een apparaat nodig om de fietsband op de juiste spanning te brengen, dit apparaat noemen we een fietspomp. Een echte klassieker hierin is de jumbo fietspomp. In dit artikel gaan we kijken hoe de fietspomp is opgebouwd en hoe de toegepaste techniek precies werkt.

Wist je dat er meerdere type fietspompen zijn?

Je hebt naast de traditionele baanpompen, ook CO2 pompen (vaak gebruikt bij race fietsen), maar ook framepompen, minipompen en voetpompen.

Afbeelding 1 – doorsnede van een fietspomp

OPBOUW

De opbouw van een fietspomp is vrij simpel:

1.    Handvat

2.    Plunjerstaaf

3.    Bovenkap

4.    Cilindrische koker

5.    Voet

6.    Leren schijf

7.    Pompslang

8.    Nippel met klemmechanisme

WERKING

De fietspomp werkt door het creëren van luchtdruk in de cilindrische koker. Door de handvat omhoog te trekken verzamelt er lucht in de cilindrische koker. Wanneer de handvat naar beneden geduwd word en ontstaat er een luchtdruk. Vanwege de luchtdruk verplaatst de lucht zich door de ventiel in de fietsband. In de ventiel zit een terugslagklep wat ervoor zorgt dat de lucht niet uit de fietsband ontsnapt.

Afbeelding 2 – Ventiel in de fietsband

Hoe werkt een filter koffiezetautomaat?

Voor veel mensen is de ideale manier om wakker te worden met een bakje koffie. Er is voor hun niets beter dan de geur van vers gezette koffie, een resultaat van het druppelende, kokende water wat door de gemalen koffie in de pot loopt. Maar wat gebeurt er nou allemaal in een filter koffiezetapparaat? Hoe word de water gekookt en komt het bij de gemalen koffie? In dit artikel gaan we kijken hoe een filter koffiezetapparaat is opgebouwd en hoe de toegepaste techniek precies werkt.

Wist je dat koffie drinken om wakker te worden slechts een mythe is?

Dit heeft te maken met de productie van de stresshormoon cortisol en de biologische klok van onze lichaam. De stresshormoon cortisol zorgt ervoor dat je lichaam zich alert voelt, maar de productie van cortisol door je lichaam is niet over de hele dag gelijk. Zo blijkt je lichaam meer cortisol te produceren wanneer je wakker word. Om dan koffie te drinken om extra wakker te worden zou niet veel invloed hebben.

De beste tijd om koffie te drinken is wanneer je lichaam een lager cortisol level heeft. Dat zou dus zijn in de ochtend tussen 9.30 en 11.30 uur en in de middag tussen 13.30 en 17.00 uur.

Afbeelding 1 – doorsnede filter koffiezetapparaat

OPBOUW

In de basis heeft een koffiezetapparaat drie elementen nodig: een water reservoir, een filter en een doorstroomverhitter.

Uiteraard bestaat de gehele koffiezetapparaat uit veel meer onderdelen dan dat:

1.    Behuizing

De behuizing bestaat uit een bovendeel met de water reservoir (1a) en een onderdeel met de warmhoudplaat (1b).

2.    Filterhouder

Dit zit in het bovendeel, hierin kan men de koffiefilter met de gemalen koffie plaatsen.

3.    Deksel water reservoir en filterhouder

4.    Druppelaar

Dit is een soort douchekop waar het kokend water komt uit druppelen.

5.    Koffiekan met deksel

6.    Sluiting koffiefilter

Door de koffiekan in de koffiezetapparaat te plaatsen opent de sluiting en loopt de water door de filter de koffiekan in.

7.    Warmhoudplaat

8.    Doorstroomverhitter

Dit is de U-vormige onderdeel bevestigd aan de warmhoudplaat en heeft twee functies: het functioneert als waterkanaal en als een verwarmingselement.

9.    Toevoerbuis

Deze is aangesloten op de water reservoir met de doorstroomverhitter.

10.  Terugslagklep

Deze zit tussen de toevoerbuis en de doorstroomverhitter, het zorgt ervoor dat het water niet terugloopt naar de water reservoir.

11.  Stijgbuis

Hierdoor loopt het kokend water naar de druppelaar.

12.  Aan/uit knop

Dit is een wip schakelaar wat middels de stekker is aangesloten met het stroomnetwerk en binnenin de koffiezetapparaat met de doorstroomverhitter.

13.  Thermostaat en zekeringen

Wanneer de temperatuur te hoog is sluit de thermostaat de stroom naar de doorstroomverhitter af. De zekeringen werken hetzelfde, echter deze zijn voor het geval de thermostaat niet functioneert.

WERKING

Voordat men de koffiezetapparaat aanzet moet men eerst voorbereidende handelingen treffen:

-       Het plaatsen van de filter met de gemalen koffiebonen.

-       Het vullen van de water reservoir

Wanneer dit gereed is kan men de koffiezetapparaat aanzetten.

Door de zwaartekracht zal het koude water van de water reservoir (1a) door de toevoerbuis (9) en de terugslagklep (10) naar de doorstroomverhitter (8) lopen.

Omdat de koffiezetapparaat is aangezet zal de doorstroomverhitter op temperatuur komen waardoor het water in de doorstroomverhitter zal koken.

Het kokende water in de doorstroomverhitter zal borrelen waardoor de bellen die daarbij ontstaan zullen stijgen door de stijgbuis (11), het kan vanwege de terugslagklep niet naar de water reservoir lopen.

Met dit verschijnsel ontstaat een vloei van kleine, warme druppels water wat door de stijgbuis en de druppelaar (4) naar de filterhouder (2) met de filter en gemalen koffie loopt.

In de koffiefilter neemt het water de aroma’s en de smaakstoffen van de gemalen koffie op en valt het water door de opening in de filterhouder naar de koffiekan.

Wist je dat je koffie niet met kokend water mag zetten?

Als je koffie met te heet water zet zal het gemalen koffie verbranden, dit zorgt ervoor dat de koffie een bittere smaak krijgt. Aan de andere kant neemt koud water niet goed de aroma’s en de smaakstoffen van de koffie op en dan zal de koffie ook vies smaken. De beste temperatuur voor het water om de aroma’s en de smaakstoffen van de gemalen koffie op te nemen is rond de 94° C. 

Hoe werkt een fietsdynamo?

De algemene functie van een fietsdynamo (ook wel bekend als banddynamo) is om energie op te wekken waardoor er spanning beschikbaar is voor de verlichting op de fiets. Hierdoor is de fietser in het donker zichtbaar. De fietsdynamo word in werking gezet door de rotatie van het fietswiel waarop de aandrijfwiel van de fietsdynamo is aangesloten. Er word daarom gezegd dat de dynamo een apparaat is wat mechanische kracht omzet in elektrische energie, om dit te kunnen doen word er gebruikt gemaakt van magneten. In dit artikel gaan we kijken hoe een fietsdynamo is opgebouwd en hoe de toegepaste techniek precies werkt.

Wist je dat het word dynamo afgeleid is van het Griekse woord ‘dunamis’?

Dit betekend letterlijk ‘macht’.

Wist je dat er maar liefst vier verschillende soorten fietsdynamo’s zijn?

De banddynamo, welke wij behandelen in dit artikel, komt steeds minder voor. Mede door technische ontwikkelingen zijn er ook andere varianten, zoals: de naafdynamo, de roldynamo en de spaakdynamo.

Afbeelding 1 – doorsnede van een fietsdynamo

OPBOUW

De opbouw van een fietsdynamo (zie afbeelding 1) is als volgt:

1.    Loopwiel

De loopwiel maakt contact met de fietsband.

2.    Hoofdas met rotor (magneet)

De hoofdas is aangesloten op de loopwiel, wanneer de loopwiel roteert, dan roteert de hoofdas en de rotor ook.

De rotor is een permanente magneet met een diametrale magneetveld.

Dit betekent, dat wanneer de magneetring voor je ligt, dat de noordpool zich bijvoorbeeld aan de rechterkant bevindt en de zuidpool aan de linkerkant.

Afbeelding 2 – Ringmagneet met diametrale magneetveld

3.    Stator met koperen spoel

De stator is het stilstaand gedeelte van de fietsbanddynamo, het bestaat uit een weekijzeren kern, met daaromheen de wikkelingen van het koperdraad als spoel voor het opwekken van het magnetisch veld.

Wist je dat weekijzer een magnetiseerbaar materiaal is?

Dit betekend dat het weekijzer bij contact met een magneet de eigenschappen van een magneet overneemt en ook als magneet zal werken. Wanneer je de magneet weghaalt zal het weekijzer niet meer werken als magneet. Dit word ook wel magnetische influentie genoemd.

De kern in een spoel bestaat uit weekijzer om zeker te zijn dat het magneetveld helemaal wegvalt als de stroom niet meer loopt.

4.    Koperdraad

Dit maakt een gesloten stroomkring door het te verbinden met de fietslamp.

5.    Dynamo behuizing

6.    Fietsbevestiging met veermechanisme

Hierdoor kan men de fietsdynamo tegen de fietsband aandrukken, of bij de fietsband wegklikken.

7.    Bodembekapping

   

WERKING (eenvoudige uitleg)

Om de fietsdynamo te activeren moet men eerst de loopwiel tegen de fietsband aandrukken, dit kan middels de veermechanisme bij de fietsbevestiging.

De fietsdynamo word geactiveerd middels de rotatie van de fietsband (dus door te gaan fietsen). Aan de zijkant van de fietsband zitten groeven waarop het loopwiel van de fietsdynamo is aangesloten.

Het loopwiel en de rotor (de permanente magneet) zijn met elkaar verbonden middels een as. Wanneer de loopwiel roteert dan roteert de rotor ook.

De rotor draait rond binnen in de stator met de spoel van koperdraad. Door de rotatie van de rotor veranderd de magnetische veld van de magneet voortdurend. Hierdoor ontstaat er elektrische spanning in de spoel van de stator. Dit word elektromagnetische inductie genoemd. Doordat de spoel in verbinding is met de fietsverlichting is er een gesloten stroomkring en kan de stroom lopen.