Heb jij je wel eens afgevraagd waarom pepers en pittig eten in je mond brand? In dit artikel onderzoeken we waarom onze tong een brandend signaal afgeeft op pepers en pittig eten.Je tong maakt onderscheid tussen vijf basissmaken: zoet, zout, bitter, zuur en umami. Deze smaken worden opgewekt wanneer de receptoren van je smaakpapillen worden geactiveerd door het voedsel in je mond. De receptoren geven een signaal af wat verwerkt word door de smaakcentrum in je hersenen. Maar je tong is gevoelig voor nog meer aspecten! Naast het vertalen van de chemische samenstelling van je voedsel is je tong ook temperatuur gevoelig en functioneert het ook als tastzintuig.
Bepaalde chemische samenstellingen worden door onze tong niet alleen vertaald als smaak, maar kunnen ook andere zintuigen activeren die het vertalen als pijn, of in temperatuur. Dit word ook wel een 'chemesthetische sensaties' genoemd. Je kunt bijvoorbeeld denken aan de branderigheid van een chili peper, of de frisheid van menthol kauwgom, of de prikkelende en tintelende gevoel van koolzuur in je cola. Deze sensaties drukken wij vaak uit als 'pittig' of 'fris'.
Hoe werkt szechuanpeper?
De szechuanpeper bevat een stof genaamd 'hydroxy-alpha-sanshool'. Deze stof geeft je tong een tintelend en gevoelloos sensatie.
En overig pittig eten?
De stof wat pepers pittig maakt heet 'capsaïcine'. Deze molecuul activeert thermo- en gevoelsrecptoren. Deze geven signalen van pijn en branderigheid.
In zwarte peper zit bijvoorbeeld de molecuul 'piperine', deze stof kan dezelfde receptoren activeren.
Andere stoffen die een scherpe, pittige signaal afgeven zijn 'allicine' en 'allylisothiocyanaat'.
Voorbeelden van voedsel waar het in zit is mosterd en radijsjes.
Deze stoffen activeren de receptoren welke normaal geactiveerd worden wanneer het voedsel temperatuur hoger is dan 42° Celsius, of door een zuur, waarschijnlijk om aan te geven dat je iets verkeerds in je mond hebt. Wat goed nieuws: je kunt er zoveel van eten als je wilt, het kan je tong niet beschadigen!
Waarom geeft Menthol een frisse gevoel?
Menthol heeft een tegenovergestelde effect van de stoffen van het pittig eten. Het activeert een thermoreceptor en de signaal ervan word door onze hersenen vertaald als een gevoel van frisheid.
De gevoel- en thermoreceptoren bevinden zich ook in je huid. Als jij je huid in wrijft met sap van een chili peper dan krijg je een 'branderige' huid. Het blijft verbazingwekkend hoe complex ons lichaam eigenlijk wel niet is!
