Hoe werkt een fietsbel?

De algemene functie van de fietsbel is om de fietser in staat te stellen anderen te waarschuwen van zijn/haar aanwezigheid. Met één vinger (meestal de duim) kan je de fietsbel een geluid laten produceren doordat twee metalen onderdelen tegen de resonator slaan. Een goede fietsbel kan je vanaf 25 meter horen. In dit artikel gaan we kijken hoe een fietsbel is opgebouwd en hoe de toegepaste techniek precies werkt.

Wist je dat de fietsbel meestal aan de linker kant van de stuur gemonteerd word?

Dit komt omdat men vroeger een toeter had in plaats van een fietsbel. Voor het gebruiken van de toeter moest je één hand van de stuur nemen, door het monteren aan de linker kant bleef de dominante hand (rechterhand) aan de stuur.

Wist je dat het in Nederland vanaf 1906 wettelijk verplicht is om een fietsbel op je fiets te hebben?

Voor een ondeugdelijke fietsbel kan je een boete krijgen van € 30,- euro!

Afbeelding 1 – doorsnede van een fietsbel

OPBOUW

De opbouw van een fietsbel (zie afbeelding 1) is als volgt:

1.    Onderstel met assen

2.    Veer

De functie van de veer is om de fietsbel lepel terug te duwen na het indrukken.

3.    Fietsbel lepel met vertanding (tandheugel)

Deze functioneert als drukknop waardoor de lepel om de as draait en middels de vertanding aan het einde als hefboom functioneert.

-       12 tanden waarvan 10 operationeel.

4.    Rondsel (tandwiel)

De rondsel is een dubbele tandwiel waarvan de kleinere tandwiel is aangesloten op de vertanding van de fietsbel lepel en de grotere tandwiel op de tanden van de tandwiel van de rotor.

-       8 tanden aangesloten op de 12 tanden van de fietsbel lepel

Voor één keer drukken op de fietsbel lepel maakt de tandwiel een rotatie van 1,25.

5.    Rotor met tandwiel

De rotor is middels de tandwiel aangesloten op de rondsel.

-       10 tanden aangesloten op de 22 tanden van de rondsel.

Voor één rotatie van de rondsel maakt de rotor een rotatie van 2,2.

6.    Metalen ring (2 stuks)

De metalen ringen zijn vast gemaakt aan de uiteindes van de rotor.

7.    Resonator

De resonator is een metalen kap voorzien van een bult (of een deuk) aan de binnenzijde. Door de rotatie van de rotor slaan de metalen ringen tegen de bult aan en ‘rinkelt’ de bel.

-       Door het indrukken van de fietsbel lepel maakt de rotor 2,2 rotaties en slaan de metalen ringen dus 4,4 keer tegen de resonator (twee ringen dus maal twee).

Vanwege de heen en weer beweging van de fietsbel lepel krijg je per keer dat je de fietsbel indrukt 8 ‘rinkels’.

Afbeelding 2 – Tandwiel overbrenging schematisch uitgetekend

WERKING

De fietsbel word geactiveerd door het uitoefenen van druk middels je duim op de drukknop. De drukknop bevind zich op de uiteinde van de fietsbel lepel, terwijl de vertanding zich op de andere uiteinde bevind. De rotatie van de fietsbel lepel brengt automatisch de vertanding aan de andere einde in rotatie. De vertanding van de fietsbel lepel is aangesloten op de kleinere tandwiel van de rondsel. De grotere tandwiel van de rondsel is aangesloten op de tandwiel van de rotor. Door deze tandwiel mechanisme krijgen we een hefboom van 1:2, dat wil zeggen dat voor één beweging van de fietsbel lepel maakt de rotor twee rotaties.

De rotor heeft twee metalen ringen aan de uiteinden. Vanwege de rotatie bewegen de metalen ringen weg van de centrum, maar stoppen vanwege de assen waarmee ze zijn vastgemaakt.

Wanneer de metalen ring de bult van de resonator raakt maakt het een geluid. Door de klap beweegt de ring weer richting de centrum, maar door de rotatie van de rotor beweegt de ring weer naar de uiteinde.

Wanneer we de druk van de drukknop afhalen, dan duwt de veer de fietsbel lepel naar haar oorspronkelijke positie. Dit veroorzaakt nog meer gerinkel omdat de fietsbel lepel weer terug roteert.

Conclusie: door de fietsbel één keer in te drukken krijg je acht slagen op de resonator wat overkomt als een rinkelend geluid.